වෙහෙරගල ලුණුගම්වෙහෙර 02 - අලුත් කුරුල්ලෙක්, කණේ හිලා සමග ගංජා හේන්...

පළවෙනි කොටස බැලුවේ නැත්නම් මෙන්න පාර...
කලින් පෝස්ට් එකේදී දෙවෙනි කොටස ඉක්මණට දාන්න පොරොන්දු උනාට ඒ පොරොන්දුව ඉෂ්ට කරන්න බැරි වීම සම්බන්ධව සමාව භජනය කරනවා මුලින්ම. රාජකාරි කටුයුතු සඳහා ඔපිසියෙන් පිට යන්න සිද්ධ වෙච්ච නිසාත් අසනීප තත්ත්වයක් නිසා ඇති වෙච්ච ගැටළු නිසාත් වැඩේ පහු උනා. දැනුත් ඔපීසියේ ඉන්නේ කොන්දේ පත්තුවක් ගැට ගහගෙන. හරියට මෝල් ගහක් ගිල්ලා වගේ. ඒකෙන් මේකෙන් වැඩක් නැහැ, ඔන්න දෙවෙනි කොටහ.
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

ඔන්න එක පාරටම පාර මැද්දේ විසාල බාධකයක්. මුවාල ලොකු රංචුවක් පාර මැද්දේ. හරියට අර ධර්ගා ටවුන් එකේ... එක්කෝ ඕනේ නැහැ. පාරෙන් අහක් වෙන්න කිසිම උවමනාවක් නැති උන් සෙට් එක අපි දිහා කන්න වගේ බලන් ඉන්නවා. අපිත් උන් “දැන් අහක් වෙයි” “දැන් අහක් වෙයි” කියල බලාගෙන ඉන්නවා. හෝන් ගැහුවේ නැත්තේ ඒක වනෝද්‍යානයක් ඇතුලෙදි සිද්ධ නොකළ යුතු දෙයක් නිසා. ටික වෙලාවක් අපි දෙගොල්ලෝ මුණට මුණ බලාගෙන හිටියා. ඔන්න එක පාරටම හිතට දිරි අර ගත්තු එක මුවිච්චියෙක් උපරිම වේගයෙන් දුවගෙන එන්න පටන් ගත්තා කැබ් එක ඉස්සරහට. හරියට “දෙන්නම් වැඩක්” කියන්න වගේ. හුසේන් බෝල්ට්ගේ නගා වගේ දුවගෙන ආපු මුවී නතර කරලා තිබ්බ කැබ් එකේ දඩාං ගාල හැප්පුනා. හරියට අර රෙස්ලින් කරන උන් දුවගෙන ගිහිං අනිත් එකාගේ ඇඟට පනින්නේ, අන්න ඒ වගේ. අපිව උඩ විසික්ක උනා වගේ උනා. කැබ් එකට පැනපු මුවී බිමට වැටෙනවා වගේ දැක්කත් ඒ සැනින්ම වගේ නැගිටලා ආපහු හැරිලා කැලේ පැත්තට දිව්වා.

ඒ එක්කම වගේ අපිත් කැබ් එකේ හෙඩ් ලයිට් එක ඒ කිව්වේ ඔළු ආලෝකය නිවල දැම්මා. ආන් එතකොටම වගේ කැලේ කඩාගෙන දුවන සද්දයක් එහෙම අහගන්නත් අපිට පුළුවන් උනා. ඒ එක්කම වගේ ලයිට් එක දාල බැලුවත් පළාතකවත් එක මුවෙක්වත් පේන්න හිටියේ නැහැ. මුව රංචුවම මිසින්.

දැන් ඔන්න අපේ වාරේ, අනතුරු සමාලෝචනය සහ අදහස් ප්‍රකාශය. අර මුව දඩල්ලා කැබ් එකේ හැප්පිච්ච හැප්පිල්ලට මොනවා වෙලාද දන්නෙත් නැහැ. ඌ හරියටම හැප්පුනේ වාහනේ මැද හරියට වගේ වෙන්න නිසා ලයිට් මුකුත් කුඩු නොවෙච්ච බව ෂුවර්. ඒ මදිවට ලයිට් දෙකම පත්තු වෙනවත් එක්කනේ. කැලේ කොලේය මහ රෑය කියල බලල බැහැ, මෙව්වා ආණ්ඩුවේ වාහන. ඒ මදිවට කවුරුවත් පිළිගන්න එකක් නැහැ මුවෙක් ස්වකැමැත්තෙන් ඉදිරිපත් වෙලා දුවගෙන ඇවිත් අපි ගිය වාහනේට පැනලා වාහනේ තැලුනා කියන එක. හැමෝම කියාවි මුන් රේස් ගිහින් අසරණ මුවෙක් හප්පලා දාලය කියලා. කුරූගේ වාහන එළවිල්ල ගැනත් ඉතින් ආයේ කියන්න දේකුත් නැහැනේ.

දැන් ඔන්න වෙච්ච හානිය බලන්න වාහනෙන් බහින්නයි අපේ කල්පනාව. කලින් අර අලි ගඳ එද්දී හද්ද කළුවරේ වාහනෙන් බැහැල හිටපු එකේ මේක මොකක්ද. කැබ් එකේ ලයිට් පත්තු කරලම තියලා බැහැල බැලුවා. එක ලයිට් එකක පොඩි ඉරක් ගිහින්, සෙල් එකේ උඩම හරියේ තැනක මුව ලොම් රොත්තක් ලේ ටිකකින් ඇලිලා තිබ්බා. හෙඩ් ලයිට් එක ප්ලාස්ටික් වර්ගයකින් හදල තිබ්බ නිසා වෙන්න ඕනේ කුඩු නොවී බේරිලා තියෙන්නේ. ඌත් කිසි අවුලක් නැතුව ආපහු දුවගෙන ගියපු නිසා දෙපාර්ශවයම ගොඩ. වෙලාවට මුවී කෙනෙක් පැන්නේ, හදිස්සියෙවත් අන් තට්ටුවක් තියෙන මුව කොල්ලෙක් පැන්නනම් තමයි වැඩේ...

ආපහු වාහනේට ගොඩ වෙච්ච අපි ආපහු අපේ ගමන පටන් ගත්තා. ඔන්න එක පාරටම කුරූ ගේ මීටරේ වැඩ කරන්න ගත්තා. ටික දොහකට කළින් දෙහිවල සත්තු වත්තේ හිටපු මුවාල රංචුවේ මුවාල වැඩියි කියල ගෙනත් අත ඇරලා තියෙන්නේ ඔය කිට්ටුව ඉසව්වටලු. එකත් එකටම මේ ඒ රංචුව වෙන්න ඇති කියලයි ඌ අනුමාන කලේ.

ඒක හරි වෙන්න ඕනේ, කැලේ දිගටම හිටපු සත්තු වාහන පවා හොඳට අඳුරනවා. මුන් ඉතින් සත්තු වත්තේ තිබ්බ මුව වලේම ඉපදිලා ලොකු මහත් වෙච්ච සත්තු වෙන්න ඇති. වාහනේකට කියල දකින්න ඇත්තේ කෑමට කොල ටික ගෙනත් දාන ට්‍රැක්ටර් කබල විතරක් වෙන්න ඇති. ඒකත් ඉතින් දකින්නේ දවල්ටනේ. ලයිට් දාගෙන යන වාහනයක් ජීවිත කාලෙටම දැකල නැතුව ඇති.
දුවගෙන ඇවිත් අපිව හප්පපු මුවා වාහනේ ලයිට් එළිය නිසා ලොකු වැරදි වැටහීමක් ගන්න ඇති කියලයි අපි හිතුවේ. ඌ හිතන්න ඇති ඌ කළුවර කුඩුවක හිරවෙලා ඉන්නවාය, ඒ අව් අස්සේ ගොර ගොර සද්දයකුත් එනවය. එළියට පැනලා බේරිලා දුවන්න හිතාගෙන වාහනේ එළිය දිහාට පැන්නාය කියල අපිම හිතල, අපිම තීරණය කරලා අපේ ගමන යන්න පිටත් උනා.

එතනින් පස්සේ වෙන අවුලක් උනේ නැහැ. රෑ දහය වගේ වෙද්දී අපි බංගලාවට ගියා. එතනින් පස්සේ එදා එහෙ හිටපු කවුරුහරි රත් කරලා තිබ්බ බතක් හොද්දක් කොටා බාල ඇඟපත හෝදගෙන නිදා ගන්න ගියා. ඔන්න ඒ විදිහට කටු වලින්ම ගෙවුණු එදා දවස ඉවර උනා.

මම ඔහාට ගියාම ගොඩ වෙලාවට නිදා ගන්නේ උඩ තට්ටුවේ. එතන තියෙන මෙට්ටයක් කාරිය එළියට ඇදලා අරගෙන හොඳට ඉඩපාඩු තියෙන ඉස්තෝප්පුව වගේ කොටසේ තමයි නිදා ගන්නේ. උදේ වෙද්දී පුදුම සීතලක් තියෙන්නේ. සමහර දවස්වල අපි දවල්ටත් ඔතන මෙට්ට එළාගෙන නැප් එකක් දාගෙන ඉන්නවා. එතන පොඩි අවුලකට කියල තියෙන්නේ හුළඟ තමයි. නිදාගෙන ඉඳල නැගිටින පමාවට මෙට්ටේ ගහගෙන යන තරමට හුළඟ සැරයි. ඔව් ඔව්... උන්ට දීල තිබ්බේ ස්පොන්ජ් ෂීට් වගේ බරෙන් අඩු සැහැල්ලු ලාභ මෙට්ට වර්ගයක් තමයි.

ඔන්න එක දවසක් මට මරු වැඩක් උනා. උදේ පාන්දර 6 ට විතර වගේ මට ඇහැරුනා පොඩි පහේ ශරීර කෘත්‍යයක් කරන්න ඕනේ වෙලා. මේ බිල්ඩිමේ උඩ තට්ටුවට නගින්න පඩිපෙළ තියෙන්නේ එළියෙන්. මම ඔය පඩිපෙළ බැහැගෙන ගිහින් මිදුලට බැස්සා විතරයි මෙන්න අලි පතයෙක් නගුට කෙලින් කරගෙන හොඬවැල රවුම් කරගෙන මගේ ඉස්සරහට දුවගෙන එනවා. නිකං නෙමෙයි ඌ එන්නේ බල්ලෙක් පස්සේ. බලලත් හුරේ කියල දුවනවා. ඊළඟට මගේ වාරේ. චු බර පැත්තකින් තියපු මමත් ආපහු පඩිපෙළ දිගේ උඩට දිව්වා. බල්ලත් අලියගෙන් තරමක් ඈතට දුවගෙන ගිහින් ආපහු අලියට බුරනවා. මේක හරියන වැඩක් නෙමෙයි කියල තේරුම් ගත්තු අලියා වැඩේ අතඇරලා දාල මාරුවෙලා යන්න ගියා. අලියා ටිකක් ඈතට යනකල් බලන් ඉඳල ආපහු පහළට ගොහින් තමයි මගේ වැඩේ අහවරයක් කර ගත්තේ.

පහුවෙනිදා උදෙන්ම කුමාර අයියල හදපු බත් ටිකක් කොටා බාපු අපි දෙන්න එක්ක කැබ් එකත් අරගෙන ලුණුගම්වෙහෙර හතර අතේ ඇවිද්දා. ඒ ගමනේ එක අරමුණක් වෙලා තිබ්බේ විශේෂ කුරුල්ලෙක් ගැන හොයා බලන එක. වතාවක් දෙකක් ඌව දැක්කත් හොඳ ෆොටෝ එකක් ගහගන්න බැරි උනා. මද්දහන වෙද්දී කුරුල්ලොයි වෙනත් සත්තුයි වැඩිය එළියට බහින්නේ නැති නිසා වාහනේ හරවගත්තු අපි දෙන්නා නවාතැන් ඔපිසියට මංගැච්චුවා. නවාතැනට ඇවිත් දවල්ට කාල එහෙම උඩ තට්ටුවට වෙලා සුපුරුදු පරිදි නැප් එකක් දැම්මා.

ආපහු හවස්වරුවේ ගමන තරමක් කළින් යන්න පිටත් උනේ පොඩි වැහි අඳුරක් එන ගතියක් පේන්න තිබ්බ නිසා. වැදගත් සිද්ධි මුකුත් දකින්නේ නැතුව සෑහෙන වෙලාවක් ගියා. උදේ වරුවේ බැරි උනාට හවස් වරුවේ අර කුරුල්ලාගේ තරමක් හොඳ ෆොටෝ ටිකක් ගහගන්න මට පුළුවන් උනා. උගේ ඉංග්‍රීසි නම European Bee-Eater, සිංහලෙන් නම් යුරෝපියානු බිඟුහරයා. මම ඌව දැක්කේ පළවෙනි වතාවට. මේ ඉන්නේ ඌ...

එදා ගමනේදී මම ගත්තු ෆොටෝ වලින් කීපයක් කලින් වතාවේ "වෙහෙරගල" ගැන ලියවුන පෝස්ට් එකෙත් මම දාල තියෙනවා. ඉතුරු ෆොටෝ වලින් කොටසක් මම පෝස්ට් එකේ තැනින් තැන දාන්නම්.

ලුණුගම්වෙහෙර අලි ගැනත් මේ එක්ක යමක් කියන්න ඕනේ, මම දැකපු කැහැටුම අලි ඉන්නේ ඒ පැති වල. බහුතරයක් උන් එහෙමයි. මේ ෆොටෝ වලින් ඒ බව තේරුම් ගන්න ඇහැකියි. ඒ අතරේ අපි කීප වතාවක්ම දැකපු ටිකක් විශේෂ අලි හපුවෙකුත් හිටියා. විශේෂ කියල කියන්න හේතුව ඌ මරණාසන්න අත්දැකීමක් ලබපු එකෙක්ය කියල මට හිතිච්ච  නිසා. “ඒ බව දැන ගත්තෙ කොහොමද, අලියා ඒක උඹට කිව්වද”, ඔන්න ඔය වගේ පුරස්නනම් මගෙන් අහන්න එන්න එපා. මමත් ඒක කලින් දැනගෙන උන්නේ නැහැ, පස්සේ කාලෙක ෆොටෝ බලද්දී තමයි මමත් ඒක දැන ගත්තේ. මමම ඌට නමක් දැම්මා කණේ හිලා කියලා. මෙන්න සාක්කි... 

නුලෙන් තමයි මේ බුලට් එක මිස්වෙලා තියෙන්නේ. බොහෝ දුරට T56 උණ්ඩයක් වෙන්න ඇති කියලයි මට හිතුනේ. දැන් ඉතින් ඒ වෙච්ච දේ මතක් වෙන්නත් එක්ක ඕනෙනම් මෙයැයිට කරාබුවක් දාන්න බැරි කමකුත් නැහැ.

පහුවෙනිදා උදේ මමයි කුරූයි දෙන්න එක්ක පයින්ම ගියා මැණික් ගං ඉවුරට. අර කළින් වෙහෙරගල පෝස්ට් එකේ එතනදී ගත්තු ෆොටෝ කීපයක් මම දාල ඇති. කුරූ පාලමේ අයිනක වාඩිවෙලා ඉන්න අතරේ මම තව පොඩ්ඩක් එහාට ගියා. කොළ කකා ආපු මී මින්නෙක් කැලෙන් එළියට ආවේ ඒ අතරේ. එළිය මදි නිසා හොඳ ෆොටෝ එකක් ගහ ගන්න බැරි උනාට ඌව දැක්ක බව මතක හිටින්න ඇති තරමේ ෆොටෝ කීපයක් ගහගන්න ඇහැක් උනා.

ටික වෙලාවක් එතන ඉඳලා ආපහු ඔෆිස් නවාතැනට ඇවිත් බත් ටිකක් එහෙම කොටා බාල ආපහු කොළඹ යන්න පිටත් වෙන්නයි මගේ කල්පනාව. බඩුමුට්ටු ටික පැක් කරගෙන කැබ් එකේ නැගලා මමයි, කුරූයි, කුමාර අයියයි තුන්දෙනා කැලේ මැද්දෙන් එද්දී එක පාරට ආමි එකේ මහත්තැන් කෙනෙක් කැලේ මැද්දෙන් පාරට දිහාට පැන්නා. පැනලා ඇවිත් කැබ් එක නතර කරන්න සංඥා කලා. අපි කැබ් එක නතර කලේ ටිකක් ඉස්සරහට ගිහින්. එතකොට අපිට පේනවා කැලේ අස්සෙන් මතු වෙච්ච තව නිලධාරියෙක් සරොම් එහෙම ඇඳ ගත්තු මිනිස්සු දෙන්නෙක්වත් අරගෙන කැබ් එක දිහාට එන්න පටන් ගත්තාය කියල. ඒක දැකපු ගමන් කුමාර අයියා අපේ කුරූ ට කියනවා “මහත්තයෝ අපි මේ කැලේ මැද්දේ දිගටම ඉන්න ඕනේ, ගමේ උන් දැනගත්තොත් අපිත් මේ වැඩේට උදව් කලා කියලා අපිට මේකේ වසන්න හම්බ වෙන එකක් නැහැ. මුන් අපිත් එක්ක යන්න ඇහුවොත් බැහැ කියන්න” කියල කිව්වා.

කුමාර කිව්වා වගේම අපි ගාවට ආපු ආමි නිලධාරින් එයාලව පාරට එක්කගෙන යන්න පුළුවන්ද කියල අපෙන් ඇහුවා. පොඩි පොඩි මුණු බලා ගැනීමකින් පස්සේ අපේ උත්තරේ උනේ මහ පාරට යනකල්ම එක්කගෙන යන්න බැහැ, පාර පේන්න පටන් ගන්නකොටම අපි ඔයාලව බස්සනවා, ඒ වගේම කැබ් එකේ පිටිපස්සේ තමයි යන්න වෙන්නේ කියලා. එයාල බොහොම කැමැත්තෙන් අපේ ඉල්ලීමට එකඟ වුනා. කැලේ අස්සෙන් තවත් හමුදා නිලධාරින් පිරිසක් එක්ක අත්අඩංගුවට ගත්තු මිනිස්සු කීප දෙනෙකුත් පාර දිහාට එන බවක් මම ඇස් කොණින් වගේ දැක්කා. ඒ අව්අස්සේ එක නිලධාරියෙක්ගේ අතේ ළපටිම ළපටි, ළාවට මල් පොහොට්ටු හැදිච්ච ළා කොල පාට දළු මිටියක් තිබුනා. වෙලාව උදේ දහය පහුවෙලා ටික වෙලාවක් ඇති, ඒ වෙද්දීත් ඒවා හේබා ගිහිල්ලයි තිබ්බේ.

අපි එක්ක යන්න ආවේ එක හමුදා නිලධාරියෙකුයි, අත්අඩංගුවට පත් වෙච්චි මිනිස්සු දෙන්නෙකුයි විතරයි. පාර කිට්ටුවට ආවට පස්සේ ඒ තුන් දෙනාව කැබ් එකෙන් බස්සලා අපි අපේ ගමන යන්න පිටත් වුනා.
එයාලව බැස්සුවට පස්සේ කුමාරගේ කට කතුර වගේ වැඩ කරන්න ගත්තා. ඌ කියවනවා කියවනවා ඉවරයක් නැහැ. අපි ලුණුගම්වෙහෙර වාරිමාර්ගේ ඔපිසියට ගොඩ වුනා. එතනින් මෙලෝ රහකට නැති තේ එකක් එහෙම බීලා කුරුයි මමයි තණමල්විල යන්න පිටත් වුනා. කුමාර ඔපීසියේ නතර උනා. යන ගමන් අපි දෙන්නට හිතුනේ කුමාරත් අර වැඩේට මොකක්හරි සම්බන්ධයක් තියෙනවවත්ද කියලයි. ඒ මිනිස්සුන්ව කැබ් එකේ ගෙනියන්න හදපු එකට විරුද්ධ වීමේ සිට උන් ටික බැහැල ගියාට පස්සේ කුමාරගේ ප්‍රතිචාර අපිව එහෙම හිතන්න පෙළඹුවා. බොහෝ දුරට ඒ ගමේ කමට හිතේ ඇති වෙච්ච ආවේගයක් වෙන්නත් ඇති.

මේ වගේ ගංජා හේන් ඒ අවට ඕනේ තරම් තියෙනවා. නිකමට වගේ ගුගුල් මැප් එකේ බැලුවොත් පවා පේන මට්ටමේ හේන් යාල, ලුණුගම්වෙහෙර කැලේ ඇතුළේ තියෙනවා. එදා ඒ අල්ලගෙන ගියපු මිනිස්සු දෙන්නව දැක්කම දුක හිතනවා ඇරෙන්න කරන්න දෙයක් තිබ්බේ නැහැ. ඒ මිනිස්සු මහකැලේ මැද්දේ වතුර ඇදලා ඔව්වා වවලා රැක බලා ගත්තට හම්බ වෙන සල්ලියෙන් සැපක් විඳින්නේ නැති බව තමයි නියම ඇත්ත. සැප විඳිනවා නම් විඳින්නේ ඔය කැලෑ අස්සේ කටු කන එවුන් නෙමෙයි, අහක ඉන්න එවුන්.

ඔය ගංජා සහ බිම්කොහොඹ තහනම ලංකාවට ආපු හැටි දන්නවද. දන්නේ නැත්නම් මම ඒක පෝස්ට් එකක් විදිහටම දාන්නම්. අපුරු කතාවක්...

දැන්නම් ගුගුල් මැප් එකේ බලපු ගමන් ලොකුවට පේන්නේ ගංජා හේන් නෙමෙයි අර කාළකණ්නියා විල්පත්තු කැලේ කප කප කොළණි හදන හැටි.

කැබ් එකෙන් බැහැ ගත්තු මම කුරූගෙනුයි කුමාර අයියගෙනුයි සමු අරගෙන ආපහු කොළඹ බලා එන ගමන පිටත් වුනා. සුපුරුදු පරිදි වාඩිවෙන්න ඉඩ තිබුනේ නැහැ. කොහොම උනත් කොළඹට එන්න කළින් සීට් එකක් හම්බ වෙච්ච එක ලොකු සැනසීමක් වුනා. මම යද්දී ගියපු පාරේම ගිහින් හවස් ජාමේ වෙද්දී බෝඩිමට යා ගන්න පුළුවන් වුනා. පහුවෙනිදා නියමිත පරිදි රස්සාවෙන් අස්වෙන්න බලාගෙන වැඩට ගියා.එදා දවසේ මම සයිට් එකේ හැමෝගෙන්ම වගේ සමු ගත්තා.

ඔන්න ඔය අතරේ එදා දවසේ විශේෂ සිදුවීමක් දැක බලා ගන්න පුළුවන් උනා. පැහැදිළි නැතත් ෆොටෝ කීපයක් ගහගන්නත් පුළුවන් වුනා. උදේ වරුවේ 11:20 ට වගේ පටන් ගත්තු සුර්යග්‍රහණයක් දවල් 02:00 විතර වගේ වෙනකල් බලන්න අපිට පුළුවන් වුනා. මේ තියෙන්නේ මට ලැබිච්ච ඒ අමුතු සමු ගැනීම...

මෙන්න ඒ ගමනේදී ගත්තු තව ෆොටෝ වලින් කොටහක්...

White Bellied Sea Eagle - කුස ඇළි සයුරුකුස්සා

Orange-breasted Green Pigeon - ළයරන් බටගොයා 

Eurasian Hoopoe - පොරෝළුවා 

Plum-headed Parakeet - පඬු ගිරවා 

Paddy field Pipit - කෙත් වැරටිච්චා

Blue-tailed Bee-eater - නිල්පෙඳ බිඟුහැරයා 

Long-billed Sunbird - ලෝටන් සුටික්කා 

මේ අලියව දැක්කම මට මතක් වෙන්නේ සමනළයෙක්...

මොණර රැඟුම්...

වෙහෙරගල ජලාශයේ මියැදෙමින් පවතින ගස්...
පසු කලෙකදී කුඩා ගස් දිරාගොස් විශාල ගස් කඳන් සුළු ප්‍රමාණයක් පමණක් ඉතිරි වූ ලස්සන ජලාශයක් බවට මෙය පත්වෙනු ඇත...

දෙබර වදයක්.