වැරදීමකින් ගිය කුමන චාරිකාව 03

..........................................................................................................................
අපි කරක් ගහපු වැව් පිටි වලදී සංචාරක කුරුල්ලන් වර්ග කීපයක් දකින්නත් පුළුවන් උනා.

සමහර සංචාරක කුරුළු වර්ග දිවා රෑ කියල බලන්නේ නැතුව සැතපුම් දහස් ගණන් එක දිගට පියාසර කරනවා තමන්ගේ ගමනාන්තය තෙක්ම. අපේ රටට කුරුල්ලන් එන මාර්ගය තියෙන්නේ ඉන්දියාව හරහා. ඉතින් මෙහෙම එන කොටසක් ඉන්දියාවේ නතර වෙනවා. තවත් කොටසක් තවත් ඉදිරියට පියාඹගෙන ඇවිත් අපේ පුංචි රටට එනවා. ඒ එන්නේ එයාලගේ රටේ සීත කාලය තුල අපේ රටේ උණුහුම විඳගෙන කාල බීල තර වෙලා යන්න මිසක් වෙන දේකට නෙමෙයි. හැබැයි මේ සමහර කුරුළුවර්ග වල උපවිශේෂ කීපයකුත් දකින්න ලැබෙනවා. එහෙම සමහර උපවිශේෂ ලංකාව තුල කූඩු හදල බිත්තර දාල තමන්ගේ පරපුර ඉදිරියට ගෙනියන්නත් කටයුතු කරනවලු.
ඒ වගේම මෑතකදී වාර්තා උනා බොහෝම අපුරු සිදු වීමක්. Blue-tailed Bee-eater (නිල්පෙඳ බින්ගුහරයා) කියන කුරුල්ලා අපේ රටේ පදිංචි කාරයෙක් නෙමෙයි. ඒත් මෑතකදී යාල කැලයෙන් වාර්තා උනා මේ කුරුල්ලෝ රංචුවක් කූඩු හදාගෙන එහේ පදිංචි වෙලා ඉන්නවා කියලා. මෙයාලගේ පදිංචිය වෙන්නේ ගිනිකොණදිග ආසියාව. සමහර විට තමන් හිටපු රටවල් වල ජීවත්වෙන්න තියෙන හැකියාව අඩු වීම නිසා ලංකාවේ නතර උනා වෙන්න පුළුවන්.

පුංචි මාල ඔලෙවියා - Little Ringed Plover

රත් ගල් පෙරලියා - Ruddy Turnstone
(ෆොටෝ එකේ වම්පැත්තේ ඉන්න තද පාටට පේන ලොකු කුරුල්ලෝ දෙන්නා)

අනිත් දෙන්නව මට අඳුන ගන්න අමාරුයි Bird Guide එකක් නැතුව.

පොදු සිලිබිල්ලා - Common Sandpiper

මේ දෙන්න ලංකාවේදී නිවැසියන් විදිහට දකින්න පුළුවන් අය.

සැවුල්පෙඳ දියසෑනා - Pheasant-tailed Jacana

පුංචි මුහුදුලිහිණියා - Little Turn
මෙයාගෙත් උපවර්ගයක් ඉන්නවා ලංකාවට පර්යටනය කරන
ඒත් ඒ දෙන්නව වෙන්කරලා අඳුනගන්න බැරි නිසා මම එයාව අපේ රටේ නිවසි ගනයටම දැම්මා

කුරූ කියන යාලුවට කුරුල්ලෝ, සමනල්ලු, මල් වර්ග, ගස් වර්ග ගැන හොඳ දැනුමක් තියෙනවා. එහෙමෙහෙ යනඑන ගමන් සහ කෑම්ප් එකේ ඉන්න ගමන් අපි ගොඩක් වෙලාවට එක එක දේවල් සාකච්ජා කරනවා. එකඑක කතා කියනවා, විහිලු කරගන්නවා. කට්ටිය වැඩියෙන් ඉන්නවනම් මොනවා හරි විනෝද වැඩහටහන් එහෙමත් තියෙනවා. හැබැයි ඒවා කරන්නේනම් කෑම්ප් ඉන්නකොට නෙමෙයි. ගොඩනැගිල්ලක් ඇතුලේ ඉන්නවනම් විතරයි. සාමාන්‍යයෙන් කැලේකදී අපේ දවස ගෙවෙන්නේ ඒ විදිහට තමයි.
අපේ ගයිඩ් මල්ලි කලින් වැඩ කරලා තියෙන්නේ දැන් කුරු වැඩ කරන දෙපාර්තමේන්තුවේමයි. ඊට පස්සේ තමයි වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවට බැඳිලා තියෙන්නේ. ඉතින් දෙන්න එක්ක ආපු වෙලාවේ ඉඳලා බරටම කතාව. මල්ලිත් දන්නේ නැති දේවල් කුරූගෙන අහ ගන්නවා, දෙන්න වැඩිපුර හිටියේ වෙනම ලෝකෙක.
ඒ මලයටත් සමහර ගයිඩ්ලට වැඩිය කුරුල්ලෝ, ශාක වර්ග ගැන තරමක දැනුමක් සහ ඉගෙනගන්න උනන්දුවක් තිබුනා.
සමහර ගයිඩ් ලා වැඩි දැනුමක් නැතුව තමන් එක්ක යන අයට බොරුත් කියනවා, ඒ අතින් මේ ගයිඩ් මලයා ගොඩක් හොඳයි. 

අපි ඉතින් එදා හවස් වෙද්දී කෑම්ප් එකට ඇවිත් ගිමන් හැරලා රෑ කෑම හදන්න පටන් ගත්තා. කට්ටියක් ගිනිමැලේ පත්තු කරන්න දරකොට හොයන්න ගියා. ඊට පස්සෙ උයන වැඩේටත් ඒ තරම් වෙලාවක් ගියේ නැහැ. රෑට බත් එහෙම කාල වෙනදා වගේ වැඩිය කතාබහ කර කර හිටියේ නැහැ. මහන්සිය වැඩි නිසා ඉක්මනටම නිදා ගන්න ගියා. එක පාරටම මහ රෑ මට ඇහැරුනා වතුර පාරක සීතලට. බලද්දී හෝ ගාල වහිනවා, ටෙන්ට් එක ඇතුලටත් වතුර ගලනවා. ටක් ගාල නැගිටලා බැලුවා ඇතුලේ වටිනා කියන තෙමෙන්න හොඳ නැති දේවල් මුකුත් තියෙනවද කියලා. තිබ්බ බෑග් ටිකත් එහෙට මෙහෙට කරලා වතුර ගලාගෙන යන්නේ නැති තැන් වලින් තිබ්බා. ඊට පස්සෙ ටෙන්ට් රෙද්දට යටින් තියෙන වැල්ල තලලා වතුර පාර හැමතැනම විසිරිලා නොයන විදිහට පොඩ්ඩක් හදා ගත්තා.
අපි හිටපු ටෙන්ට් එක ඇතුලෙමයි අපේ යාළුවා හිටියෙත්. ඌනම් කිසි කරදරයක් නැතුව වතුර ගොඩේම නිදාගෙන හිටියා. ඒ වෙද්දී ඌ එක පාරක් නැගිටලා රෑ මුර සේවයේ යෙදිලා තද නිදි මතේලු ඉඳල තියෙන්නේ.
ආ.....මට කියන්න අමතක උනානේ, අපෙන් දෙන්නෙක් සැරින් සැරේ නැගිටලා ගිනිමැලේ නිවෙන්න නොදී පත්තු කරන රාජකාරියත් කලා. සමහර වෙලාවට අපි මේ කෑම්ප් කරපු තැනින් අලි වතුරට බහින්න  එනවලු. ඉතින් අපේ ආරක්ෂාවට එහෙම කරන්න සිද්ධ වෙනවා.
තාමත් පොඩි වතුර පාරක් අපි ඉන්න හරියට එන නිසා මමයි හාමිනෙයි ළඟ තිබ්බ පොරෝනා දෙකත් නමලා වතුර පාර බ්ලොක් කළා. ඊට පස්සෙ පොඩි පොඩි වතුර පාරවල් ඇඟට ආවත් ගණන් ගන්නේ නැතුව නිදා ගත්තා.

මම කලින්ම කට්ටියට කියල තිබුනේ කැමරා, ෆෝන් ඔක්කොම වාහනේම තියන්න කියලා. ඒකෙන් කැමරා ඔක්කොම බේරුනා.
සාමාන්‍යයෙන් අපි කොහේ හරි කැලේක ගමනක් යද්දී අර කුණු දාන්න තියෙන කළු පාට ලොකු ඉටි බෑග් හරි ඒ වගේ මොනවා හරි ලොකු ඉටිබෑග් අරගෙන තමයි යන්නේ. එහෙම අරගෙන යන්නේ කුණු දාන්නම නෙමෙයි, හදිස්සියෙවත් වැස්සොත් කැමරා බඩු ටික පරිස්සම් කර ගන්න. ඔයගොල්ලොත් කොහේ හරි ට්‍රිප් එකක් යනවනම් තමතමන්ගේ කැමරා, ෆෝන් පරිස්සම් කර ගන්න මේ වගේ බෑග් මොනවා හරි අරගෙන යන්න අමතක කරන්න එපා.
පහුවෙනිදා උදේ මුලින්ම කරන්න උනේ අපේ තෙමිච්ච බෑග්, ඇඳුම් එහෙම අස්පස් කරන එක. ඒ වෙද්දීත් අව්ව පායලා තිබුනේ නැහැ. එහෙමයි කියල බැහැනෙ, තෙමිච්ච ඇඳුම් පැළඳුම් ටික පොඩ්ඩක් අහල පහල වනලා දැම්මා. ඊට පස්සේ තෙතබරියන් වෙච්ච ටෙන්ට් දෙක අකුලලා, වැලියි මඩයි යන්න හොඳට හෝදලා නවල කරලා වාහනේට දාගත්තා, පස්සේ වේලන්න පුළුවන්නේ කියන බලාපොරොත්තුවෙන්. ඉතුරු බඩු මුට්ටු ටිකත් අකුලලා අස්පස් කරලා ගන්න සෑහෙන වෙලාවක් ගියා. කුණු මල්ලත් ජීප් එකට දාගන්න අමතක කලේ නැහැ.
ඊට පස්සෙ ඉතුරු වෙලා තිබ්බ බිස්කට් චොකලට් වගේ දේවල් ටිකක් උදේ කෑමවේල විදිහට කනගමන් අපි ආපහු ගමන ඇරඹුවා උදේ 9:00 ට විතර වගේ. ඒ එන ගමන එන්න තියෙන්නෙත් පාර්ක්‌ එක හරහා නිසා අවට පරිසරයේ ලස්සන බලන්නත් අමතක කලේ නැහැ.

ලතුවැකියා - Painted Stroke

කපටි රජා නම්ලද "හිවලා"

හීන්-බහුරු මානාවා - Lesser Adjutant

පාදිලි මානාවා - Woolly-Necked Stork

මෙයා අපිව දැකලා එක පාරටම කැලේ කඩාගෙන දුවගෙන ගියා,
අපිට හිතා ගන්න බැරි උනා පොරට මොකද උනේ කියලා

අතරමගදී අපි කුඹුක්කන් ඔය මුහුදට වැටෙන මෝයටත් ගියා. එතනට යන්නත් ලොකු වතුර වලවල් බොහෝමයක් තියෙන බොහෝම අබලන් පාරක යන්න උනා. එතනත් හරිම අපුරුයි. එතනත් කෑම්ප් කරන්න සකස් කරපු බිමකඩක් තියෙනවා. අපි ඒ වගේ තැනක නතර වුනානම් දවසේ වැඩි හරියක් කුමන ඇතුලේ ඇවිදින්න තිබුනා කියල අපිට පස්සෙ හිතුනා. ඒත් මේ දවස් කීපයේ අපි ගත්තු අත්දැකීම් වල වටිනාකමත් කියල නිමකරන්න බැහැ. මෙන්න මෙයා පොඩි ගොදුරක් අල්ලගෙන ඉන්නවා දැක්කේ එතන මුහුදු වෙරළේදී.

ඊට පස්සේ දවල් 1:00 ට විතර වගේ අපි කාර්යාලය තියෙන ඉසව්වට ලඟා උනා. ගයිඩ් මල්ලිට සමු දෙන්න කලින් අපි එතනත් ටික වෙලාවක් ගතකළා. කොච්චර බලකරලා පෙරැත්ත කලත් ඒ ළමයා අපෙන් සල්ලි ගත්තේ නැහැ. බලෙන් වගේ සල්ලි සාක්කුවට දාල ආවත් ආපහු අපි යන්න පිටත් වෙද්දී ඇවිත් ජීප් එකට සල්ලි ටික දාල ගියා. එහෙම දාන ගමන් කියල ගියා "මම මහත්තයලගෙන් ගොඩක් දේවල් ඉගෙන ගත්තා, මට මහතයලගෙන් සල්ලි ගන්න බැහැ" කියලා. හරි පුදුම කොල්ලෙක්. දැන් කාලේ මේ වගේ සුන්දර මිනිස්සු හම්බ වෙන්නේ කොයි තරම් කලාතුරකින්ද. නගරෙදිනම් හම්බ වෙන්නේ නැතිතරම්. ගම්වල මිනිස්සු ගාව මනුස්සකම තාම තියෙනවා කියල ගයිඩ් මලය අපිට මතක කරලා දුන්නා.

එමින් ගමන් පොතුවිල් හන්දියේ මුස්ලිම් කඩේකින් අමතක නොවෙන කෑම වේලකුත් කාල කොළඹ බලා ගමන පිටත් වුණා. මුස්ලිම් කඩේකින් එච්චර අපිරිසිදු ජරා කෑම එකක් කෑවමද කොහෙද.
පොතුවිල් ඉඳලා  වැල්ලවායට එනකම් කුරූ ජීප් එක අරගෙන ආවා. මම පොඩ්ඩක් නිදාගෙන ඇවිත් වැල්ලවායේ ඉඳලා ආපහු එන ගමනේ බර කරට ගත්තා.
අපේ යාළුවගේ පිස්සු වැඩ තිබ්බට මම දන්නවා ඌ හොඳ කොල්ලෙක් කියලා, මම තරහකින් නෙමෙයි ඌ කරපු පිස්සු වැඩ ලිව්වේ. මේ වගේ ගමනක් යද්දී ඔයගොල්ලන්ටත් යම් ප්‍රයෝජනයක් අත් වෙයි කියලා හිතුන නිසා.
මගෙත් එක්ක මේ ගමන් ගිහින් දුක සැප බෙදා හදා ගත්තු මගේ හාමිනේටත්, කුරූ, අලයා, අපේ යාළුවා සහ අපේ ගයිඩ් මල්ලිටත් මගේ ආදර ගෞරවය මෙයින් පුදකර සිටිනවා
ඒ වගේම අපිත් එක්ක දවස් තුනක කුමන සවාරියේ යෙදිච්ච ඔයාල හැම දෙනාටමත් බොහෝම ස්තුතියි.


විශේෂ:
කවදාවත් කැලේක යද්දී කිසි හේතුවක් නැතුව ගස් වල අතු, කොල කඩන එක, මල් පැළ ගලවාගෙන එනවා වගේ වැඩ කරන්න එපා. ඒ වගේම තමයි සත්තුන්ට, කුරුල්ලන්ට එයාලගේ නිදහස බුක්ති විඳින්නත් ඉඩ දෙන්න.
ඔයාල කැලේට ගෙනියන හැම දෙයක්ම ආපහු රැගෙන එන්න අමතක කරන්නත් එපා. විශේෂයෙන් ප්ලාස්ටික් සහ පොලිතින්. ඒ වගේම කන බොන පලතුරු වල ඇට පවා එළියට විසිකරන්න එපා. ඒකෙන් ඒ පරිසරයට අදාළ නැති ගස් වර්ගයක් වැවෙනවා කියන්නෙත් පරිසරයට කරන හානියක්.
මේ ලඟකදී යාල කැලේ හිටපු ලස්සන කොටි පැටික්කියක් යාල බලන්න ආපු සංචාරක පිරිසක් ගිය වාහනේක හැපිලා අවසන් ගමන් ගිහින් තිබුනා. විල්පත්තු වනෝද්‍යානය  ආසන්නයේදී වලහෙකුටත් ඒ ඉරණමම අත් වෙලා තිබුනා කියල මම දැක්කා.
ඒ වගේ වැරදි සිදු නොවෙන්න වගබලා ගන්න පුලුවන්නම් කොයි තරම් හොඳද.